Milas Emlak Müşavirleri Derneği Başkanı Mehmet Kırkık, düşük bedelli tapu satışlarının artık yapay zekâ destekli sistemlerle inceleneceğini açıkladı. Yeni uygulamanın hem sektörü hem vatandaşları yakından etkileyeceği öngörülüyor.
Emlak sektöründe uzun süredir konuşulan “gerçek değer üzerinden satış zorunluluğu” uygulaması resmen başladı. Milas Vergi Dairesi Müdürü Halil İbrahim Kaydı ile görüşen Milas Emlak Müşavirleri Derneği Başkanı Mehmet Kırkık, 1 Ekim itibariyle tapu müdürlüklerinde yapılan tüm satışların yapay zekâ destekli bölgesel haritalar üzerinden analiz edileceğini açıkladı.
Kırkık’ın verdiği bilgilere göre sistem, her satış işlemini ilgili bölgenin piyasa verileriyle karşılaştırarak rayiç değerin çok altındaki satışları tespit edecek. Böyle bir durum tespit edildiğinde hem alıcı hem satıcıya 10 gün içinde düzeltme yapılması için resmi uyarı gönderilecek.
Uyarıya rağmen işlem düzeltilmezse idari para cezası uygulanacak ve aradaki değer farkı, vergi dairesi tarafından taraflardan talep edilecek.
YAPAY ZEKÂ DESTEKLİ HARİTALAR DEVREDE
Yeni sistemin temelinde, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından geliştirilen yapay zekâ destekli gayrimenkul değerleme haritaları bulunuyor. Bu haritalar, her il ve ilçedeki ortalama satış bedellerini, arsa değerlerini, emlak yoğunluğunu ve bölgesel fiyat değişimlerini analiz ederek satış işlemlerini “otomatik denetime” tabi tutuyor.
Kırkık, bu sistemle birlikte “resmî tapu değeri düşük gösterilerek vergi kaçırma” yönteminin sona ermesinin amaçlandığını ancak uygulamada ciddi sorunlar yaşanabileceğini belirtti:
“Eğer yapay zekâ sistemleri sahadaki gerçek verilerle tam örtüşmezse, vatandaş mağdur olur. Özellikle borç kapatmak veya miras paylaşımı gibi zorunlu nedenlerle düşük bedelli satış yapan kişiler haksız yere cezalandırılabilir.”
“5 MİLYONLUK GAYRİMENKUL 1 MİLYONA SATILAMAYACAK”
Kırkık, uygulamanın nasıl işleyeceğine dair çarpıcı bir örnek de verdi:
“Diyelim ki 5 milyon TL değerinde bir konutu tapuda 1 milyon TL olarak gösterip sattınız. Sistem bunu otomatik olarak tespit ediyor, vergi dairesi alıcı ve satıcıya resmi yazı gönderiyor ve 10 gün içinde düzeltme yapılmasını istiyor. Uyarı dikkate alınmazsa idari para cezası uygulanıyor, ayrıca aradaki farkın vergisi de talep ediliyor.”
Bu kapsamda, sadece tapu işlemleri değil, banka üzerinden yapılan para transferleri de incelenecek. Dolayısıyla, icralık veya acil satışa çıkan gayrimenkuller de sistemin radarında olacak.
Kırkık, “Vatandaşın ‘zararına satış’ gerekçesi bile denetim dışında kalamayacak gibi görünüyor” dedi.
EMLAK SEKTÖRÜ UYARDI: “SİSTEM ÇÖKERSE EKONOMİ DURUR”
Mehmet Kırkık, uygulamanın şu anda pilot bölgelerde test edildiğini ancak önümüzdeki dönemde ülke genelinde yaygınlaşacağını ifade etti.
Kırkık, sektörün zaten yüksek faizler, artan maliyetler ve durgun piyasa nedeniyle zor günler geçirdiğini hatırlatarak şunları söyledi:
“Emlak sektörü ekonominin lokomotifidir. İnşaat, malzeme, istihdam, finans, vergi… Hepsi bu sektörle döner. Bu denetim modeli, düzgün uygulanmazsa gayrimenkul piyasasında ciddi bir kilitlenme yaratır. Vatandaş satış yapamaz, müteahhit yatırım yapamaz, ekonomi tıkanır.”
Kırkık ayrıca, Maliye Bakanlığı’nın amacı doğru olsa da yöntemin revize edilmesi gerektiğini vurguladı. Gerçek satış bedellerine ulaşmanın ancak sistemsel reformlarla mümkün olacağını belirterek önerilerini şöyle sıraladı:
Tapu harçları %1’e düşürülmeli: Satıcıdan %0.5, alıcıdan %0.5 oranında alınarak mali yük hafifletilmeli.
Gelir vergisinde makul oran uygulanmalı: Beş yıl içinde satılan gayrimenkullerden alınan %40’a varan gelir vergisi yerine, %3-5 arası beyan usulü getirilmeli.
Emlak sektörü temsilcileriyle ortak çalıştay yapılmalı: Sistemin sağlıklı işlemesi için sahadan gelen veriler dikkate alınmalı.
“DEVLET İLE VATANDAŞ KARŞI KARŞIYA GELEBİLİR”
Kırkık, uygulamanın vatandaşlar tarafından anlaşılmadan yürürlüğe sokulmasının riskli olduğuna dikkat çekti:
“Bu sistem sağlıklı bir yapıya oturtulmazsa devletle vatandaş karşı karşıya gelir. Çünkü her satışın arkasında farklı bir gerekçe, farklı bir hikâye vardır. Yapay zekâ bunu göremez. Denetim sistemleri insan aklıyla desteklenmezse mağduriyet kaçınılmaz olur.”
“SESİMİZİ DUYSUNLAR” ÇAĞRISI
Milas Emlak Müşavirleri Derneği Başkanı Kırkık, açıklamasının sonunda bir kez daha yetkililere seslenerek sektörün önemine vurgu yaptı:
“Emlak sektörü sadece konut satışı değildir; yüzlerce yan sektörü besleyen bir ekonomik ekosistemdir. Lütfen bu gerçeği göz ardı etmeyin. Devlet kazanmalı, vatandaş ezilmemeli. Sağlıklı, düzenli, adil bir sistem hepimizin lehinedir.”
Kırkık, vatandaşlara da “yeni uygulamayı dikkate alarak satış işlemlerini resmi değerler üzerinden yapmaları” yönünde çağrıda bulundu ve “Yan yollara sapmak kimsenin lehine değil” uyarısını yineledi.
Benzer Haberler
