(1. Bölüm)
Havlu, Keçe, Mendil, Peşkir gibi bu araçlar bazen bir araç olarak bazen de oyuncunun üzerinde bir aksesuar görevi ile kullanılmaktadır. Anadolu’da yaygın olarak görülen dokuma tezgahları günlük yaşamının içinde önemli bir yer tutmuştur. Dolayısıyla bu ürünler yöre insanın danslarında (oyunlarında) da kullanılmıştır. Bu çalışmada tespit edilen okuma, kumaş gibi araçların listesi aşağıda verilmiştir.
Mendil, gözyaşı, yüz, burun, el silmeye mahsus olarak cepte taşınır. Pamuk, keten yahut ipekten dört köşeli dokunmuş, kumaş parçasıdır.
Kadın ve erkek mendilleri olarak ikiye ayrılır, kadın mendilleri hem küçük hem de yüzü ve kenarları nakış ve oyalar, danteller ile süslü ola gelmiştir. Eski kadın tuvaletinde ipek ve altın tel ile nakışlı, oyalı bir mendil, üstlüğün göğsüne veya bir omuz başına elmaslı bir iğne ile iliştirilerek ayrıca bir süs gibi de kullanılmıştır.
Güzel, kıymetli mendiller yadigar olarak saklanan hediyelik eşya arasına girmiştir. “Halk oyunlarımızın sergilenmesinde son derece aktif olan ve sıklıkla kullanılan mendil, gerek araç olarak gerekse aksesuar olarak önemli bir yere sahiptir. Mendil yalnız Halk Oyunlarında değil, günlük yaşamın çeşitli alanlarında bazı görevler üstlenmiştir. Bunlardan bazılarını sıralamak gerekirse;
1) Hediye mendilleri (Düğün, Bayram gibi özel günlerde verilir.)
2) Tören mendilleri (Törenin başlangıcı ve bitişini bildirir)
3) Söz kesme mendilleri (Nişan öncesi söz mendili)
4) Davetiye-okuntu mendili
5) Bildirişim aracı olarak mendil
6) Giysiyi tamamlayıcı parça olarak mendil (Aksesuar)
7) Ayrılık sembolü olarak mendil (yas mendilleri)
Haberleşme aracı olan mendiller çeşitli kumaş ve dokuma türleri kullanılmıştır. Yine çeşitli işleme ve nakışlarla bezenmişlerdir. Anadolu kadını sahip olduğu yeteneği ile birleştirerek son derece ince bir sanat meydana getirmektedir. Çeşitli ebat ve biçimlerde işlenmiş bu mendillerde neşesini, sevincini, üzüntüsünü, heyecanını ve benzeri duygularını düşüncelerini ifade etmiştir.”
(Devamı gelecek yazımızda)
