Türkiye, doğal afetler ve yangınlar konusunda geçmişte pek çok acı tecrübe yaşadı. Peki bu olaylardan ders çıkarıldı mı?
Bazı olumlu gelişmeler:
1- Deprem Yönetmeliği Güncellemeleri: 1999 Marmara Depremi’nden sonra yapı denetimi sıkılaştırıldı, 2018 ve 2023’te yeni yönetmelikler getirildi.
2- Afet Yönetim Kurumları: AFAD gibi kurumlar daha organize çalışıyor ve acil müdahale kapasitesi artırıldı.
3- Yangın Söndürme Araçları: 2021 yangınlarından sonra hava filosu güçlendirildi, daha fazla uçak ve helikopter devreye alındı.
4- Afet Farkındalığı: Özellikle deprem konusunda halkın bilinç düzeyi arttı, okullarda tatbikatlar yaygınlaştı.
Gelelim eksiklikler ve Tekrar Eden Sorunlar:
1- Kaçak ve Dayanıksız Yapılar: Hâlâ deprem riskine uygun olmayan binalar inşa ediliyor, kentsel dönüşüm süreçleri bazı bölgelerde ranta dönüşüyor.
2- Koordinasyon Eksikliği: Büyük afetlerde kurumlar arası iletişim aksayabiliyor, geç müdahaleler yaşanabiliyor.
3- Yangın Önleme Stratejileri: Orman yangınlarını önlemek için yeterince etkili politikalar geliştirilmiş değil, özellikle yangın sezonunda önleyici tedbirler yetersiz kalabiliyor.
4- Afet Sonrası Yardım ve Barınma: Depremler sonrası koordinasyon eksikliği yaşanabiliyor, çadır ve konteyner temini gibi konular sıkıntılı olabiliyor.
Özetle, bazı alanlarda ilerleme kaydedilmiş olsa da, hâlâ yeterince ders çıkarılmadığı ve benzer hataların tekrarlandığı söylenebilir. Kalıcı çözümler için daha bilimsel, şeffaf ve sürdürülebilir politikalar uygulanması gerekiyor.
Mesela Japonya’da 8 şiddetin bir depremde 5 kişi ölüyorken bizde bu sayı on binleri çok rahat bulabiliyor,
En son ve belki de en ciddi Bolu otel yangını olayında bile 70’ten fazla canımızı kaybettik.
Kamu kurumlarının bilinç hareket etmesi dışında bireysel farkındalıklarımızın da artması lazım.
Bir ev alırken site içinde mi, havuzu var mı, kullanışlımı, balkon geniş mi sorularına cevap ararken bir yandan da zemin etüdü var mı, bina depreme dayanıklı mı, yangın merdiveni nerede gibi sorulara da cevap aramak lazım.
Ya da bir otelde tatil yaparken yıldız sayısına, otelin görseline veya sunduğu imkanlara bakarken aynı zamanda bir afet olursa misal yangın çıktı tahliye için gerekli imkanlar yeterince seferber edilmiş mi bakmak lazım.
Yani elbette kamu kurumları yeterince koordineli ve hızlıca gereğini yapmalı, ancak bizlerde bilinçli tüketiciler olmalı ve kendi tedbirimizi kendimiz almalıyız.
Rabbim başka acılar yaşatmasın.
Daha güzel güneşli sabahlara uyanmayı nasip etsin.
