Müzeler Haftası kapsamında Milas’ta gerçekleştirilen etkinlikler, tarih ve kültüre ışık tutan özel bir sunuma ev sahipliği yaptı. 23 Mayıs 2025 tarihinde, Milas’ın önemli tarihi yapılarından biri olan Uzun Yuva Anıt Mezarı ve Müze Kompleksi’nde, Öğretim Görevlisi Berna Sevinç tarafından “Milas Halılarında Hayvan Figürleri” konulu kapsamlı bir sunum gerçekleştirildi.
Sunumda, Türk halı sanatının tarihsel süreci, semboller dünyası ve Milas halılarının özgün motifleri ayrıntılarıyla ele alındı. Berna Sevinç konuşmasında, hayvan figürlerinin halı ve kilim dokumalarında sadece süsleme amacıyla değil, aynı zamanda birer sembolik anlatım aracı olarak kullanıldığını vurguladı. Özellikle, M.Ö. 5. – 3. yüzyıllara tarihlenen ve Sibirya’da yapılan kazılarda ortaya çıkarılan dünyaca ünlü Pazırık Halısı üzerinden örnekler vererek, halıcılıkta hayvan figürlerinin kadim kökenlerine değindi.
Pazırık Halısı ve Mitolojik Motifler
Sunumda, Pazırık Halısı’nın taşıdığı beş bordürlü yapısı içinde yer alan grifonlar, at figürleri, nilüfer çiçekleri ve sığın hayvanları gibi semboller detaylı şekilde anlatıldı. Bu motiflerin her birinin, Orta Asya Türk kültüründe mitoloji, kozmoloji ve inanç sistemleriyle bağlantılı olduğu ifade edildi. Berna Sevinç, “Hayvan üslubunun gök-yer-su tasavvurları ve Şamanizm ile olan bağı, bu figürlerin hem estetik hem de spiritüel anlamlar taşımasına neden olmuştur” dedi.
Milas Halılarında Hayvan Figürleri
Sunumun odak noktalarından biri de Milas halılarındaki hayvan sembolleriydi. 17. ve 18. yüzyıla tarihlenen bazı Milas halılarında yer alan yılan ve ejder figürlerine dikkat çeken Sevinç, “Yılanlı Milas” olarak bilinen halı örneklerinde, yılan sembolünün bazen bereket ve güç, bazen de kötülükle ilişkilendirildiğini belirtti. Bu halıların genellikle seccade olarak dokunduğunu ve figürlerin halı zeminine anlam yükleyerek yerleştirildiğini aktardı.
Kartallar, Doğanlar ve Aslanlar
Milas halılarında sıkça rastlanan kartal ve doğan figürlerinin, ölümden sonra ruhun göğe yükselmesini simgelediğini ifade eden Sevinç, aslan motifinin ise Budist etkilerle birlikte zafer, yiğitlik ve olumlu güçleri temsil ettiğini belirtti. Milas halılarında karşılıklı aslan çifti motiflerine de yer verildiğini anlatan Sevinç, “Aslanın yelesi ile Türk kültüründeki uzun saç geleneği arasında sembolik bir bağ kurulmuştur” dedi.
Kare ve Dikdörtgen Alanların Anlamı
Berna Sevinç, 14. ve 15. yüzyılların Anadolu Türk halıcılığı açısından önemine de değinerek, bu dönem halılarında kare ve dikdörtgen alanların figür yerleştirmede anlam taşıdığını ve halkın duygularını yansıtan en yalın tarihî belgeler olduğunu belirtti.
Kültürel Mirasın İzinde
Sunum, Türk halıcılığının zengin sembol dünyasını ortaya koyarak, Milas halılarının hem sanat tarihi hem de kültürel kimlik açısından ne kadar önemli olduğunu bir kez daha gözler önüne serdi. Katılımcılar, Berna Sevinç’in detaylı anlatımı sayesinde hem geleneksel halıcılık sanatına hem de Türk mitolojik dünyasına dair derinlemesine bilgi sahibi oldu.
Müzeler Haftası kapsamında gerçekleştirilen bu anlamlı etkinlik, Milas’ın kültürel mirasını yaşatma ve tanıtma çabalarına değerli bir katkı sundu. Etkinlik sonunda, Milas Uzunyuva Anıt Mezarı ve Müze Kompleksi Müdürü Ali Yalçın tarafından teşekkür belgesi takdim edildi.
