Muğla’nın Milas ilçesi Kıyıkışlacık Mahallesi Pencereli Mevkii’nde yapılması planlanan Yakamoz Yat Limanı ve Çekek Yeri Projesi’ne ilişkin Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Olumlu Kararı, Muğla 2. İdare Mahkemesi tarafından ikinci kez iptal edildi. Projeye karşı çevre örgütleri ve bölge sakinlerinin uzun süredir sürdürdüğü hukuki mücadelede mahkeme, “projenin çevreye olumsuz etkisi olacağı” gerekçesiyle 13 Mart 2025 tarihli kararıyla ÇED Olumlu Kararı’nı hukuka uygun bulmadı.
İkinci İptal Kararı ve Bilirkişi Değerlendirmeleri
Muğla Çevre ve Ekoloji Politikaları Derneği (MUÇEP) ve bazı bölge sakinlerinin açtığı dava kapsamında, mahkeme sürecinde 9 ayrı bilim dalından bilirkişilerin yer aldığı bir heyet 14 Haziran 2024’te proje alanında keşif gerçekleştirdi. Hazırlanan bilirkişi raporunda, inşaat ve jeoloji mühendisliği dışında kalan tüm bilim dalları – ziraat mühendisliği, su ürünleri mühendisliği, hidrobiyoloji, biyoloji, deniz ulaştırma mühendisliği, meteoroloji mühendisliği ve çevre mühendisliği – projenin çevreye etkileri açısından uygun olmadığı görüşünü bildirdi. Bu görüş doğrultusunda mahkeme, ÇED Olumlu Kararını iptal etti.
ÇED Raporunda Tartışmalı Noktalar
Mahkemenin iptal kararında etkili olan unsurlar arasında, projenin yer aldığı bölgenin sulak alan niteliği taşıması, tepeli pelikan ve flamingo gibi kuş türlerine ev sahipliği yapması, balıkçılık açısından taşıdığı ekolojik önemin yeterince değerlendirilmemesi ve bazı verilerin eksik ya da yanıltıcı şekilde sunulması yer aldı. Bilirkişi raporunda ayrıca, denizel ekosisteme zarar verebilecek kimyasalların kullanımı ve bertarafı ile ilgili planlamaların yapılmadığı ve proje kapsamında yapılacak ters ozmos yöntemiyle su temininin etkilerinin değerlendirilmediği de vurgulandı.
Dip Tarama Projesine de İptal Kararı
Yakamoz Marina projesiyle ilişkili olarak hazırlanan dip tarama projesi için Muğla Valiliği tarafından verilen “ÇED Gerekli Değildir” kararı da, Muğla İdare Mahkemesi tarafından 12 Mayıs 2025’te iptal edildi. Daha önce 2022 yılında yapılan bilirkişi keşfinde, proje alanında yeterli derinlik bulunmadığı ve dip tarama yapılacağına ilişkin bilgiler ortaya çıkmıştı. Bu durum, başta dip tarama yapılmayacağı yönündeki ifadelerin güvenilirliğini sorgulatmıştı.
Danıştay Kararı ve Devam Eden Hukuki Süreç
Daha önce Danıştay 4. Dairesi, iptal kararlarını bozarak projenin çevresel etkilerinin yeniden değerlendirilmesi gerektiğine hükmetmişti. Ancak yeni bilirkişi raporları doğrultusunda yerel mahkeme aynı kararda ısrar ederek ikinci kez iptal kararı verdi. Danıştay’ın bu son karara ilişkin nasıl bir değerlendirme yapacağı ise merakla bekleniyor.
MUÇEP ve Bölge Halkı Kararlı
Muğla Çevre ve Ekoloji Politikaları Derneği ve yöre halkı, projenin Güllük Körfezi ve Güllük Dalyanı gibi hassas ekosistemler üzerinde yaratabileceği olumsuz etkiler nedeniyle projeye karşı çıkmayı sürdürüyor. Dernek ve çevre gönüllüleri, bilimsel raporlar doğrultusunda kamu yararını savunmaya devam edeceklerini belirtiyor.
Güllük Deltası ve çevresi, nesli tehlike altındaki türlere ev sahipliği yapması nedeniyle ulusal ve uluslararası çevre mevzuatı çerçevesinde koruma altında bulunuyor. Çevre örgütleri ve vatandaşlar, bölgenin doğal değerlerinin korunmasının sadece bölge halkı değil, tüm ülke adına önemli bir sorumluluk olduğunu vurguluyor.